İliotibial bant sendromu sıklıkla koşucularda görülen, dizin dış kışında yanma şeklinde oluşan bir sakatlıktır. Çoğunlukla maraton koşucularında görülen bu sakatlık spora yeni başlamış kişilerde daha sık görülür. Ağrı hissedilmeye başlandığında kişi ağrı sebebiyle daha fazla koşamaz hale gelir. Dinlenme ve istirahat ile geçse de tekrar koşuya başlanıldığı vakit tekrar ortaya çıkar. Ağrıya rağmen tedavi görmekten kaçınan kişiler her koşuda bu ağrıyı hissederler. Tedavi görmez ve spora devam etmeye çalışan kişilerde semptomlar kötüleşir ve artık uzun süre yürümeyle bile ağrı ortaya çıkabilir.
SAKATLIK MEKANİĞİ
İliotibial bant leğen kemiğinden başlayarak dizin altına kadar inen uzun, yassı bir tendondur. Bu tendon TFL adı verilen küçük bir kas ile bağlantılıdır. Çeşitli sebeplerden dolayı TFL kasında spazm oluşur ve İT bant gerilir. Bu gerginliği sebebiyle tekrarlayan koşu ve yürüyüşlerle bant dizin dış tarafında femoral kondil adı verilen kemiğe sürtünerek tahriş olur. Bu tahribat beraberinde bölgede ağrı ve hassasiyete sebep olur. Normalde her adım atıldığında bant femoral kondil üzerinden kayar ve eğer tendon gergin ise bu kayma daha sert olur tendonda sürtünmeye ve tahribata yol açar.
TEDAVİ SÜRECİ
Tedavide ilk olarak ağrı ve enflamasyonun azalması için spora ara verilir. Bu dönem istirahat ile geçer. Bu süreçte tendon üzerindeki tahribat ortadan kalkar ve günlük hayat ağrısız olarak geçer. İkinci safhada TFL kasında oluşan spazmın nedenleri tespit edilerek bu mekanizmanın düzeltilmesine yönelik egzersiz ve manuel terapi teknikleri uygulanır. TFL kasında spazmın oluşma nedenleri birden fazla olabilir. Sakatlığa yol açabilen bazı sebepler şunlardır;
Kalça çevresinde G. Medius adı verilen kasın koşu performansını tolore edememesi
Ayak bileğindeki stabilizatör kasların erken yorulması
Uygun spor ayakkabının seçilmemesi
Doğru ısınma hareketlerinin yapılmaması
Core bölge kaslarının zayıflığı
Antrenman programının doğru ayarlanmaması ve yeterli dinlenmeme
Hatalı koşu tekniği
TEDAVİ BASAMAKLARI
Akut Faz (1-2 hafta)
Bu fazda tendon üzerinde oluşan tahribatın azalması için istirahat verilir.
Tendon üzerindeki enflamasyonun azaltılmasına yönelik yumuşak doku çalışmaları yapılır.
Düzeltici Çalışma Fazı (2-4 hafta)
Bu fazda TFL üzerine binen fazla yükün nedenleri tespit edilir.
Tespit edilen yapılara yönelik kuvvetlendirme ve germe odaklı düzeltici egzersizler eklenir.
Ayak bileği ve kalça ekleminin mobilitesini arttıcı manuel terapi uygulamaları yapılır.
Kalça ve ayak bileği stabilizasyon çalışmaları yapılır.
Kademeli Olarak Koşu Programının Yükseltilmesi (4-6 hafta)
Bu evrede koşuya dönüş için kademeli yüklemeler yapılır.
1-3-5 km şeklinde kademeli olarak koşu programı verilir.
Doğru ısınma hareketleri öğretilerek koşu öncesi koşuya hazırlık yapılır.
10 km koşusu ağrısız bitirildiğinde tedavi bitirilir.
DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Bu sakatlıktan korunmak için mutlaka doğru hocalar ile çalışılması gerekir. Antrenman yüklemesi kişiye özel olarak hazırlanmalıdır. Beraberinde doğru koşu ayakkabısı ve koşu tekniğinin oluşturulması gerekir. Sert zeminde koşular ayak bileğine daha fazla şok enerjisini absorbe etmesi gerektireceği için koşu pistlerinde koşular yapılmalıdır. Mutlaka koşu öncesi ısınma hareketleri yapılması gerekir. Koşu sonunda da aynı şekilde soğuma hareketleri yapılmalıdır.
Eğer dizin dış yanında yanma şeklinde bir ağrı hissederseniz mutlaka bir spor hekimine yada fizik tedavi uzmanına görününüz.
Yorumlar