Aşil tendonu hemen hemen herkesin bildiği, topuğumuzun üstünde bulunan vücudumuzdaki en kalın tendondur. Bu tendon parmak ucuna kalkma esnasında, adım atarken ayak geride kaldığında gerilir ve sıçramadan iniş yaparken süspansiyon görevi görmektedir.
Bu tendon nedeni henüz bilinmeyen bir nedenden ötürü hiçbir ağrı veya rahatsızlık hissi vermeden içeriden zayıflamaya başlar. Bir noktadan sonra tolore edebildiği bir harekette şiddetli bir sesle kopar. Bu noktadan sonra tek tedavi çözümü tendonun ameliyat ile dikilmesidir. Fizyoterapi bu ameliyat gününden hemen sonra başlar.
AMELİYAT SONRASI
Aşil tendon ameliyatı sonra ayak aşilin gerilmeyeceği bir pozisyona alınır ve bu şekilde Aşil Botu denilen bir ayakkabı giydirilerek bu pozisyon korunur. Aşil tendonu bu gevşek pozisyonda dikişler yardımıyla iyileşir. Bu ayakkabı 6 hafta kullanılır. Bu süreçte rehabilitasyonda aşilin olabildiğince kaliteli iyileşmesi hedeflenir.
Bu amaçla dolaşımı arttırıcı egzersizler yaptırırlır.
Ameliyat kesisinin sağlıklı bir şekilde mininmum yapışıklık ve iz ile iyileşmesi için yumuşak doku mobilizasyonu yapılır.
Elektro terapi yöntemiyle kasta gerilim oluşturmadan kuvvet korunumu sağlanmaya çalışılır.
6 hafta boyunca kesinlikle aşil tendonu gerilmez.
6. haftadan sonra aşil botu çıkarılır ve koltuk değneği kullanlır. Aşil tendon yırtığının tam iyileşmesi 12 hafta sürer. Bu nedenle aşilin tam fonksiyonunu kullanarak yapılacak yüklenmeler için 12. Hafta beklenmelidir.
6-12 haftalık süre içerisinde ameliyat ve hareketsizlik sebebiyle oluşmuş olan kas kuvvet kaybı, eklem hareket açıklığı gibi faktörler tekrar kazanılmaya çalışılır. Bu dönemde iyileşme devam ettiği için mutlaka deneyimli fizyoterapist ile çalışılması gerekmektedir.
12. haftadan sonra artık sportif faaliyetlere yönelik çalışmalar yapılır. Sporcu olmayan hastalar 12. Hafta sonunda sağlıklı bir şekilde yürüme-merdiven çıkma gibi aktiviteleri yapabilirler. Koşuya başlanabilir ancak kişinin bu eforu sarfedebilecek kas kuvvet yeterliliğini sağlamış olması gerekir. 12-24 haftalık süreçte ileri seviye kuvvet-denge-koordinasyon-sıçrama egzersizlerine başlanır. 24. Haftada kişi sağ ve sol ayak üzerinde tek ayak sıçrama yaptığında iki ayak arasında fark olmadığı zaman spora dönüş yapabilir.
DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Aşil tendon rüptüründen korunabilmenin kesin yolları yoktur. Genetik faktörler devreye girdiği için ne yönden kendimizi güçlü tutmamız gerektiğini henüz bilimsel olarak bilemiyoruz. Ancak aşil tendon rüptürü yaşayanları bekleyen en büyük risk diğer ayakta tendon rüptürünün oluşma riskidir. Aşil tendon rüptürü tendonun içten içe zayıflaması sebebiyle oluştuğu için bir ayakta yaşanan zayıflama muhtemelen diğer bacakta da gelişmiş olabilir. Aşil tendon rüptürü yaşayanların %6 sı ilerleyen dönemde diğer ayaklarından da aşil tendon rüptürü yaşadıkları bildirilmiştir.
Düzenli spor yapmak, beslenmeye dikkat etmek ve baldır kasları için eksantrik kas kuvvet çalışmaları yapmak aşil tendonunu kuvvetli tutacaktır.
Yorumlar